
Có một quan niệm phổ biến: Trẻ mầm non cần học chữ, học số, học bảng mẫu và nếu không “làm bài tập” nghĩa là trẻ chưa học gì. Nhưng thực tế khoa học giáo dục và nghiên cứu phát triển cho thấy trẻ em học nhiều nhất khi chơi, khi khám phá, khi được tự do tiếp xúc với thế giới xung quanh, không phải khi ngồi yên trong lớp.

Học thông qua chơi là cách tiếp cận mà trẻ vừa được tự do khám phá, vừa được giáo viên dẫn dắt tinh tế để xây dựng kiến thức – kết hợp giữa chơi tự do và hướng dẫn có mục tiêu

Khi chơi, trẻ sử dụng tư duy, thử nghiệm, đặt giả thuyết, giải quyết vấn đề, những nơ-ron não được kích hoạt mạnh mẽ. Đó không phải hoạt động “vui chơi” thuần túy mà là tích hợp phát triển nhận thức, xã hội, cảm xúc

Trẻ học ngôn ngữ, xây vốn từ, hiểu mô hình xã hội, học cách tương tác, tất cả “ẩn lẫn” trong những trò chơi tưởng chừng đơn giản

Vậy con chơi nhưng không hề “vô ích”. Con đang học cách tư duy, cách tương tác với thế giới bằng chính trải nghiệm của mình.

Những vật rất nhỏ khi con chơi có thể chứa đựng vô vàn kiến thức:

Khi con chơi với “Chiếc lá” con học được cách phân loại về hình dáng, kích thước (lá dài/ngắn, lá cao/thấp), màu sắc của lá, học từ mô tả như mềm, giòn, khô, trơn…

Khi con chơi với “Viên sỏi” con nhận biết chất liệu (nhẵn – ráp), thử độ cân bằng và trọng lực, toán đếm & so sánh, sáng tạo hình ảnh

Khi con chơi với “Khối gỗ/que kem/que gỗ” con học được kiến thức vật lý đơn giản (cột, trụ, độ cân bằng), tư duy kỹ thuật, kiên nhẫn khi thử nhiều cách, trải nghiệm thất bại và cải thiện

Khi con chơi với “Nước/cát/bột màu” con học được khái niệm đo lường (đong, múc), nguyên lý pha trộn, dự đoán “cái này nếu thêm nước thì như nào nhỉ?”, học qua thử – sai – cải thiện

Khi con chơi “Đồ chơi đóng vai” con học kỹ năng xã hội (chia sẻ, chờ lượt), ngôn ngữ diễn đạt, hiểu vai trò xã hội, xử lý mâu thuẫn nhỏ trong chơi

Xưa nay, khi thấy trẻ “ngồi chơi”, nhiều người nghĩ: “Phải làm sao để con học nghiêm túc?”
Nhưng giờ đây, chúng ta cần thay đổi góc nhìn:

Đừng hỏi: “Hôm nay con học gì?” Hãy hỏi: “Hôm nay con khám phá điều gì mới? Con thấy điều gì thú vị nhất?”

Hãy tin tưởng vào quá trình trải nghiệm: trẻ có quyền tự nghĩ, làm, thử và từ đó xây dựng kiến thức theo cách riêng của mình.

Hãy nhìn lại khoảnh khắc chơi của con — đằng sau đó là rất nhiều thứ con “học, hiểu, cảm, trải nghiệm”.